Dieren op je hand

De vele tientallen planten in het bos, van de grote eiken tot de kleinste grassprietjes, kun je als mens natuurlijk gemakkelijk aanraken. Dat is niet zo met de dieren die er leven. Een mier of spin kan je wel al eens op je hand laten lopen maar met vlinders en vogels is dat niet het geval, laat staan vossen of reeën. Toch is er een categorie van mooie dieren die je, hoewel vrij zelden, toch nu en dan op je hand krijgt : het zijn de libellen.

Tot op heden hebben we in het bos 14 verschillende soorten libellen gezien. Sommige, zoals de azuurwaterjuffer, komen in grotere aantallen voor. Andere, zoals de oeverlibel, hebben we nog maar een enkele keer mogen bekijken. We komen zeker later nog terug op de verschillende soorten en onze waarnemingen.

Libellen houden van warmte. Ze zijn voor het regelen van hun lichaamstemperatuur namelijk afhankelijk van de warmte van de zon. Je kunt ze soms in het begin van de dag zien ‘zonnen’ op beschutte plaatsen. Op dat moment kunnen ze ook wel eens je warme hand komen opzoeken om er te zonnen. En als ze nog niet goed opgewarmd zijn kunnen ze wel eventjes rustig blijven zitten. Als je dan in de andere hand het fototoestel in de aanslag hebt levert dat soms mooie kiekjes op :

Hier een paarjte houtpantserjuffers (Chalcolestes viridis) in tandem positie. Het mannetje bovenaan.

Het mannelijk houtpantserjuffertje in close-up.

Een vrouwelijke blauwe glazenmaker (Aeshna cyanea). Ze ziet er vooral groen uit, maar de naam komt van het mannetje (zie hieronder).

Hier dus het mannetje van de blauwe glazenmaker. Deze soort kan tot 7.5 cm lang worden. Forse exemplaren dus.

Een vrouwelijke viervlek (Libellula quadrimaculata). De naam komt van de vier zwarte vlekken op de vleugels. Andere libellen hebben er typisch maar twee. Merk ook het prachtige patroon op op de vleugels dicht tegen het lichaam.

Dezelfde viervlek in close-up toont haar harige lichaam en de minuscule klauwtjes waar ze zich zo stevig mee kan vasthouden.

In vlucht

Al lange tijd probeerde ik eens een foto te nemen van een libel in vlucht. In natuurgidsen vind je ze soms terug, de scherpe beelden van vliegende libellen. Maar evident is het helemaal niet. Libellen vliegen snel en veranderen constant van richting. Nu en dan blijven ze wel even hangen, maar om dan alles goed in focus te krijgen en zo is toch een beetje een huzarenstukje. Maar met heel veel geduld en vele mislukkingen lukt het toch.

Deze foto van een blauwe glazenmaker (Aeshna cyanea) uit 2017 is de eerste keer dat het me lukte. En de belichting was nog uitzonderlijk goed ook : de libel in de zon en de achtergrond in de schaduw. Als sluitertijd moest ik tot 1/4000 afzakken.

De eerste geslaagde foto van een libel (een blauwe glazenmaker) in vlucht.

Vandaag lukte het me nog eens. Deze keer was er opnieuw een blauwe glazenmaker heel de tijd over het terras aan het vliegen en kon ik hem dus nog eens mooi vastleggen tijdens z’n sierlijke vlucht.

Met heel veel geduld lukt het twee jaar later nog eens.